ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក W. Patrick Murphy ផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ខ្លីដល់អ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា នៅខាងក្រៅវេទិកាធុរកិច្ច ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក នាថ្ងៃទី៤ វិច្ឆិកា ២០១៩ នៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។
នៅខាងក្រៅវេទិកានេះ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតបានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ដល់អ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា ដែលចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍នៅទីនោះដែរ ដោយលោកទូតបានអត្ថាធិប្បាយជុំវិញវឌ្ឍនភាពចុងក្រោយនៃទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-អាមេរិក និងជុំវិញកិច្ចប្រឹងប្រែងនានាដែលភាគីទាំងពីរកំពុងធ្វើ និងគួរធ្វើ ដើម្បីទាក់ទាញវិនិយោគអាមេរិកបន្ថែមទៀត ឲ្យមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ កិច្ចសម្ភាសន៍ខ្លី មានន័យសេចក្ដីដូចតទៅ៖
អ្នកសារព័ត៌មាន ៖ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត មុននេះបន្តិច យើងដឹងថា លោកនិងគណៈប្រតិភូធុរជនមកពីកម្ពុជា ទើបតែបានជួបជាមួយលោកអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Keith Krach។ តើកិច្ចប្រជុំនេះនិយាយអំពីអ្វីខ្លះ?
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត ៖ ជាដំបូង ខ្ញុំចង់និយាយថា ថ្ងៃនេះជាថ្ងៃដ៏រីករាយមួយដែលប្រតិភូធុរជនមកពីកម្ពុជា ដែលបានមកចូលរួមវេទិកានេះ និងបង្ហាញដល់គេឯងអំពីឱកាសដែលមាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា, កសាងបណ្ដាញទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមហ៊ុនអាមេរិក និងក្រុមហ៊ុនដទៃទៀតមកពីតំបន់ និងគណៈប្រតិភូមួយក្រុមដ៏សំខាន់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដើម្បីពិភាក្សាអំពីឧបករណ៍នានា ដែលអាមេរិកបាននិងកំពុងផ្ដល់ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការវិនិយោគ។ គួរកត់សម្គាល់ផងដែរ ព្រឹកមិញនេះខ្ញុំជួបជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ហើយយើងបានជជែកគ្នាអំពីឱកាសទាំងអស់នេះ ។ មុននេះបន្តិច គណៈប្រតិភូកម្ពុជាបានជួបជាមួយអនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសមកពីអាមេរិក ដើម្បីពិភាក្សាអំពីកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច ហើយបានដឹងឮយន្តការ ឬឧបករណ៍មួយចំនួន ដើម្បីជួយក្រុមហ៊ុនអាមេរិកភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយក្រុមហ៊ុនកម្ពុជា និងធ្វើការវិនិយោគប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។
គណៈប្រតូភូធុរកិច្ចកម្ពុជា និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាមេរិក ចូលរួមវេទិកាធុរកិច្ច ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វ៊ិក នាថ្ងៃទី៤ វិច្ឆិកា ២០១៩ នាទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ។
(ខេមបូណូមីស)
អត្ថបទទាក់ទង
អ្នកសារព័ត៌មាន៖ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត! គេសង្កេតឃើញថា កិច្ចប្រឹងប្រែងនានាដោយស្ថានទូតអាមេរិកនាពេលកន្លងមក ដែលព្យាយាមផ្គូផ្គងធុរជនអាមេរិកនិងធុរជនកម្ពុជា ហាក់ដូចជាមិនសូវទទួលបានផលសោះ។ តើលោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតមានវិធីសាស្ត្រអ្វីថ្មី ដើម្បីជួយផ្សព្វផ្សាយនិងជំរុញវិនិយោគនៅកម្ពុជា ?
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត ៖ ចម្លើយចំពោះសំណួរនេះ មានពីរផ្នែក។ ផ្នែកទីមួយ គឺពាក់ព័ន្ធនឹងភាគីយើង គឺរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក។ នៅទីក្រុងបាងកក យើងមានតំណាងរបស់ក្រសួងការបរទេស ក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម OPIC, ធនាគារ EXIM ជាដើម និយាយប្រាប់វេទិកា អំពីឱកាសនានាដែលពួកគេផ្ដល់ ហើយយើងមានវត្តមានលោករដ្ឋមន្ត្រីពាណិជ្ជកម្ម Wilbur Ross ជាមួយនឹងគណៈប្រតិភូក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដែលធំៗនិងមានឥទ្ធិពល។ ដូច្នេះ នេះជាឱកាសកសាងបណ្ដាញទំនាក់ទំនងដ៏ល្អ។
ផ្នែកទីពីរនៃចម្លើយ គឺភាគីកម្ពុជា។ កម្ពុជាធ្វើបានល្អលើបរិយាកាសធុរកិច្ច ប៉ុន្តែ នៅមានចន្លោះសម្រាប់ការកែលម្អបន្ថែមទៀត។ បើយើងក្រឡេកមើលសន្ទស្សន៍វាស់វែងភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើធុរកិច្ច កម្ពុជាមានពិន្ទុមិនសូវខ្ពស់ទេ ដូច្នេះ ចាំបាច់ត្រូវកែលម្អលើជំហានមួយចំនួន ដើម្បីបើកឲ្យក្រុមហ៊ុនចូលរួម, កែលម្អការផ្គត់ផ្គង់ថាមពល កាត់បន្ថយថ្លៃអគ្គិសនី ហើយកម្ពុជាត្រូវចាត់វិធានការដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាអំពើពុករលួយ។ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកចង់មករកស៊ី ហើយពេលដែលពួកគេចូលមក ពួកគេនាំមកនូវស្តង់ដាររកស៊ីខ្ពស់ ដូច្នេះ វានឹងជួយដល់ប្រជាជនកម្ពុជា ជាមួយនឹងការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ពួកគេ ដូចជា តម្លាភាព ការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ការគិតគូរខ្ពស់អំពីបរិស្ថាន និងសកម្មភាព corporate social responsibility ដែលល្អៗបំផុតនៅលើពិភពលោក។ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកធ្វើការជាមួយសហគមន៍មូលដ្ឋាន ជ្រើសរើសបុគ្គលិកខ្មែរឲ្យធ្វើការ, បង្កើតបរិយាកាសការងារដែលមានសុវត្ថិភាពនិងមានប្រាក់ខែខ្ពស់។ ដូច្នេះ ការទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនអាមេរិកឲ្យមករកស៊ី គឺពិតជាប្រយោជន៍ដ៏ធំ។ ប៉ុន្តែ កម្ពុជាត្រូវប្រឹងប្រែងបន្ថែមដើម្បីកែលម្អបរិយាកាសធុរកិច្ច។
អ្នកសារព័ត៌មាន ៖ ដូចដែលលោកបានដឹងហើយថា ទំនាក់ទំនងរដ្ឋាភិបាលនិងរដ្ឋាភិបាល រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា ហាក់ពុំសូវល្អទេ។ តើនេះអាចជាបញ្ហាដែលរារាំងការវិនិយោគរបស់វិស័យឯកជនអាមេរិក នៅកម្ពុជា ដែរទេ?
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត ៖ លោកធ្លាប់បានឮខ្ញុំនិយាយពីមុនមកហើយ ថា យើងមានគ្រឹះរឹងមាំល្អរវាងប្រទេសយើងទាំងពីរ។ យើងមានទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននិងប្រជាជនរឹងមាំ, កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យជាច្រើន។ ជំនួបដំបូងរបស់ខ្ញុំជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺជាឱកាសដែលយើងបាននិយាយគ្នាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងជជែកអំពីវិស័យមួយចំនួនដែលយើងនៅមានការយល់ខុសគ្នា។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានលើកឡើងពីបញ្ហាទាំងនេះ។ លោកបានសន្យាថា នឹងប្រាប់គណៈរដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយលោកពិតជាបានធ្វើដូច្នេះមែន ពីរថ្ងៃក្រោយពីយើងបានជួបគ្នា ហើយខ្ញុំគិតថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានផ្ដល់ការណែនាំ[ដល់មន្ត្រីរបស់លោក] ឲ្យកែលម្អទំនាក់ទំនងជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក និងធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយអាមេរិក។ ខ្ញុំគិតថា ប្រការនេះនឹងជួយសម្រួលដល់បរិយាកាសវិនិយោគ។
វាជាការពិត ដែលថា ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកមួយចំនួនបារម្ភខ្លះៗដែរ អំពីកង្វះវឌ្ឍនភាពរបស់កម្ពុជានៅលើផ្នែកអភិបាលកិច្ចនិងសិទ្ធិមនុស្ស។ ដូច្នេះ ការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវវិស័យទាំងនេះ វាអាចល្អសម្រាប់ការធ្វើធុរកិច្ច។ ប្រសិនបើកម្ពុជាកែលម្អចំណុចទាំងនេះ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ពិតណាស់ នឹងចង់មករកស៊ីច្រើនថែមទៀតនៅកម្ពុជា ហើយថែមទាំងមកក្នុងចំនួនច្រើនទៀតផង ។
អ្នកសារព័ត៌មាន ៖ ដូចលោកជ្រាបហើយថា មានគេនិយាយច្រើនអំពីឥទ្ធិពលចិននៅកម្ពុជា ដែលកំពុងកើនឡើងខ្លាំង។ របៀបដែលកម្ពុជានិងចិន ជំរុញវិនិយោគ គឺថា នៅពេលដែលប្រមុខដឹកនាំកម្ពុជាជួបជាមួយចិន ចិនជួបជាមួយកម្ពុជា តែងមានការផ្ញើសារទៅក្រុមហ៊ុនវិនិយោគចិន ថា សូមអញ្ជើញមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុនធំៗរបស់ចិន ភាគច្រើនបំផុត គឺជាក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ ដូច្នេះ សារពីថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល គឺមានប្រសិទ្ធភាពលើក្រុមហ៊ុនវិនិយោគទាំងនោះ ខុសពីក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដែលជាវិស័យឯកជន និងមិនមែនគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋាភិបាល។ ដូច្នេះ តើលោកមានវិធីអ្វីប្រសើរជាងមុន ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់វិនិយោគិនអាមេរិក ឲ្យមកកម្ពុជា ឬទេ?
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត ៖ ដំបូងបង្អស់ ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជាគួរតែមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិន ដែលជាអ្នកជិតខាងកម្ពុជា។ ចិនជាប្រទេសធំនៅក្នុងតំបន់ និងផ្ដល់ឱកាសយ៉ាងច្រើន។ សហរដ្ឋអាមេរិកមានបំណងចង់មានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិនដែរ។ ហ្នឹងរឿងមួយ។ រឿងមួយទៀត យើងគិតថា សហរដ្ឋអាមេរិកផ្ដល់នូវរបៀបរបបធុរកិច្ចដែលល្អ ពោលគឺអាមេរិកពុំមានសហគ្រាសរដ្ឋទេ។ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកធ្វើប្រតិបត្តិការធុរកិច្ចនៅក្រោមច្បាប់អាមេរិក ដែលរួមមាន ស្តង់ដារប្រឆាំងអំពើពុករលួយ, តម្លាភាព, ការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវនីតិរដ្ឋ, និងការមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយសហគមន៍។ ការព្រួយបារម្ភដែលយើងលើកឡើងប្រាប់ដល់ប្រទេសមួយចំនួន គឺថា ចូរអ្នកប្រយ័ត្នប្រយែងចំពោះការរៀបចំ ឬកិច្ចព្រមព្រៀងដែលអ្នកធ្វើជាមួយប្រទេសខ្លះ ដែលអាចនឹងធ្វើឲ្យខូចខាតដល់អធិបតេយ្យរបស់អ្នក ឯករាជ្យរបស់អ្នក និងនាំឲ្យអ្នកជំពាក់បំណុលច្រើន ហើយប្រហែលជាមិនបាននាំមកនូវប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចដល់សហគមន៍មូលដ្ឋានឡើយ។ ចំពោះរឿងនេះ គឺប្រទេសកម្ពុជាខ្លួនឯង ជាអ្នកសម្រេចចិត្ត។ ប៉ុន្តែ ខ្ញុំបានឮពីប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនដែលលើកឡើងថា អាចនឹងមានការព្រួយបារម្ភខ្លះ ជុំវិញបញ្ហាទាំងនោះ។ ដូច្នេះ ចូរមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយចិន ប៉ុន្តែ ចូរអ្នកពិនិត្យមើលឲ្យល្អិតល្អន់នូវលក្ខខណ្ឌមិនច្បាស់លាស់ខ្លះ ដែលអាចនឹងពាក់ព័ន្ធ៕
(សម្គាល់៖ កិច្ចសម្ភាសន៍ដើមធ្វើជាភាសាអង់គ្លេស។ ខាងលើនេះ ជាសេចក្ដីប្រែសម្រួល។)
