សមាគមថ្មីនេះ បង្កើតឡើងដោយអ្នកកាសែតជើងចាស់មួយរូប គឺលោក សយ សុភាព។ នៅកម្ពុជា មានសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់រួចស្រាប់ទៅហើយ តើហេតុអ្វីបានជាលោក សយ សុភាព បង្កើតសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា-ចិននេះឡើង?
អ្នកសារព័ត៌មាន ខេមបូណូមីស មានកិច្ចសម្ភាសន៍មួយ ជាមួយលោក សយ សុភាព អគ្គនាយកសារព័ត៌មាន ដើមអំពិល និងជាអ្នកអត្ថាធិប្បាយព័ត៌មាននៅទូរទស្សន៍ BTV ផងដែរ។ ខាងក្រោមនេះ ជាខ្លឹមសារនៃកិច្ចសម្ភាសន៍ទាំងស្រុង ៖
ខេមបូណូមីស ៖ លោក សយ សុភាព តើអ្វីដែលជំរុញឲ្យលោកបង្កើតសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា-ចិន នេះឡើង?
សយ សុភាព៖ ទីមួយ ផ្អែកទៅលើសភាពការណ៍ជាក់ស្ដែង ក៏ដូចជាការគិតរបស់ខ្ញុំយូរមកហើយថា ថ្ងៃណាមួយ ខ្ញុំនឹងមានឱកាសធ្វើកិច្ចការអស់ហ្នឹង។ ជាពិសេស ដោយសារយើងសិក្សាស្វែងយល់ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។ ទីពីរ យើងក្រឡេកមើលឃើញថា សមាគមអ្នកកាសែតកម្ពុជា-ចិនហ្នឹង វាអត់ទាន់មាន។ ដូច្នេះ វាស្របនឹងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ វាស្របនឹងការគិតរបស់ខ្ញុំ ជាពិសេស ខ្ញុំជាអ្នកកាសែតស្រាប់ គឺថា ពេលវេលាបានមកដល់ហើយ ចំពេលដែលកម្ពុជា-ចិនមានទំនាក់ទំនងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ គឺទំនាក់ទំនងចាប់តាំងពីថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកំពូលៗ រហូតដល់ប្រជារាស្ត្រ។ អ៊ីចឹង យើងនៅក្នុងវិស័យនេះ យើងត្រូវតែរួមគ្នាគិតថា តើធ្វើអ្វីបានដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងសភាពការណ៍បច្ចុប្បន្ន និងទៅអនាគត។ ម្យ៉ាងទៀត ភាគីចិនធ្វើការនៅទីនេះស្រាប់ គាត់យល់ពីខ្មែរ ដូច្នេះ គ្រាន់តែនិយាយគ្នាបន្តិច គឺយល់គ្នាតែម្ដង។
ឯកឧត្ដម ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងព័ត៌មាន (រូបខាងស្ដាំ) ធ្វើជាអធិបតីពិធីសម្ពោធបើកសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា-ចិន នាថ្ងៃទី៦ ឧសភា ២០១៩។ រូបភាព៖ ខឹម សុវណ្ណរ៉ា
ខេមបូណូមីស៖ តើអ្វីទៅជាបេសកម្ម និងទស្សនវិស័យ របស់សមាគមមួយនេះ?
សយ សុភាព ៖ គំនិតរបស់យើងគឺថា ជាជំហានដំបូង ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យយើងមានទំនាក់ទំនងនឹងគ្នា ឲ្យយើងស្គាល់ចិត្តគ្នា រវាងកាសែតចិននិងកាសែតខ្មែរ ហើយដើម្បីយើងផ្សព្វផ្សាយទៅកាន់ប្រទេសទាំងពីរ ក៏ដូចជា មិត្តភក្ដិយើងនានានៅលើសាកលលោក ឲ្យបានជ្រួតជ្រាបអំពីទំនាក់ទំនងយើងទាំងពីរ ដូចប្រទេសគេដទៃធ្លាប់ធ្វើដូច្នេះដែរ ដូច្នេះ បើយើងយល់ពីជម្រៅទាំងអស់ហ្នឹង គឺយើងនឹងបានលទ្ធផលផ្លែផ្កា។
ខេមបូណូមីស៖ លោក សុភាព បានឃើញហើយថា កន្លងមក មានការចុះផ្សាយព័ត៌មានខ្លះ ដែលអវិជ្ជមានអំពីវិនិយោគចិន និងពលរដ្ឋចិន នៅខេត្តព្រះសីហនុ។ មានការមន្ទិលថា សមាគមអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា-ចិននេះ អាចនឹងព្យាយាមធ្វើម៉េចកុំឲ្យមានការផ្សាយព័ត៌មានមិនល្អអំពីចិននៅកម្ពុជា។ តើលោកមានអត្ថាធិប្បាយយ៉ាងណាដែរ ចំពោះការមន្ទិលនេះ?
សយ សុភាព ៖ នៅក្នុងសារព័ត៌មាននីមួយៗ គឺគេមានអធិបតេយ្យរបស់គេ គេមានបន្ទាត់មាគ៌ារបស់គេដែលត្រូវដើរ ដូច្នេះសមាគមមិនមានសិទ្ធិទៅបង្ខំគេថា នែ៎! កាសែត ក កាសែត ខ អ្នកឯងត្រូវផ្សាយនេះ ឬមិនត្រូវផ្សាយនេះ គឺយើងអត់មានសិទ្ធិនៅក្នុងកិច្ចការទាំងអស់នេះទេ។ ប៉ុន្តែ យើងព្យាយាម សមាគមហ្នឹងខំធ្វើយ៉ាងណា ទោះបីព័ត៌មានជាវិជ្ជមានក្ដី អវិជ្ជមានក្ដី យើងត្រូវតាមដានទាំងអស់គ្នា ត្រូវមើលទៅលើចរិតព័ត៌មានទាំងអស់នោះ ថាតើព័ត៌មានណាវានាំឲ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ព័ត៌មានណាមិនធ្ងន់ធ្ងរ ឬជាព័ត៌មានដែលមានចរិតវាយប្រហារ។ ប៉ុន្តែ ទោះយ៉ាងណា យើងអត់មានសិទ្ធិរារាំងកាសែតណាទេ ព្រោះកាសែតគេនីមួយៗគេមានអធិបតេយ្យ។ ជាគោលការណ៍ យើងផ្សាយព័ត៌មានទាំងអស់ ប៉ុន្តែ ព័ត៌មានណាដែលយើងឃើញថា វានាំឲ្យខាតផលប្រយោជន៍ប្រទេសយើងទាំងពីរ ក៏យើងត្រូវនាំគ្នាគិតគូរពិចារណាដែរ ពីព្រោះប្រទេសគេក៏ដោយ ព័ត៌មានណាដែលនាំឲ្យខាតប្រយោជន៍ប្រទេសគេ គឺគេមិនធ្វើទេ។ ដូច្នេះ យើងត្រូវមើលថា បើសិនជាព័ត៌មានណាដែលនាំឲ្យខាតប្រយោជន៍ស្រុកខ្មែរ តើយើងផ្សាយធ្វើអី? នេះមិនមែនមានន័យថា បិទបាំងអំពើអាក្រក់អ្វីទេ ប៉ុន្តែ យើងត្រូវថ្លឹងថ្លែងផលប្រយោជន៍របស់ប្រទេសយើងទាំងអស់គ្នា។ ដូច្នេះ ទីមួយយើងត្រូវគិតផលប្រយោជន៍យើងផ្ទាល់ និងផលប្រយោជន៍ប្រទេសយើងទាំងសងខាង។
តើបានអានអត្ថបទនេះ ឬនៅ?
ខេមបូណូមីស៖ ជាទូទៅ ក្នុងនាមលោកជាសហប្រធានសមាគមអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា-ចិន និងជាអ្នកសារព័ត៌មានជើងចាស់មួយរូប តើលោកយល់ឃើញយ៉ាងដូចម្ដេចដែរ ចំពោះវិនិយោគចិន ទេសចរចិន និងពលរដ្ឋចិន នៅកម្ពុជា?
សយ សុភាព ៖ នេះគឺជាពេលវេលាមាសពេជ្រប្រាក់ សម្រាប់កម្ពុជាយើងដែលត្រូវការកសាង បន្ទាប់ពីឆ្លងកាត់សម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ បញ្ហាផ្ទៃក្នុងអស់រយៈកាលជាយូរកន្លងមក ដោយយើងគ្មានឱកាសកសាងទំនុកចិត្តគ្នារវាងខ្មែរនិងខ្មែរ យើងគ្មានឱកាសកសាងទំនុកចិត្តឲ្យបរទេសគេជឿយើងទេ។ អ៊ីចឹង នេះជាពេលវេលាដ៏ល្អបំផុត ក្រោយពេលដែលយើងមានសុខដុមរម្យនាផ្នែកនយោបាយ បញ្ចប់សង្គ្រាម លែងរងឥទ្ធិពលរបស់គេមក នេះជាឱកាសមាសហើយ ដែលយើងត្រូវរួមចំណែកកសាងប្រទេសទាំងអស់គ្នា ហើយការកសាងជាតិនេះមិនមែនពឹងផ្អែកតែទៅលើស្ថាប័នជាតិប៉ុណ្ណោះនោះទេ វាទាមទារឲ្យយើងជាប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ មានស្មារតីរួមគ្នា ប្រឹងអភិវឌ្ឍ ប្រឹងទាក់ទាញឲ្យគេមក។ វាជាសំណាងដោយសារភូមិសាស្ត្រយើង យើងមានចិន ហើយចិនក៏ត្រូវការយើង គឺយើងរត់រកគ្នាទៅវិញទៅមក កើតបានជាសមិទ្ធផលសព្វថ្ងៃ។ នេះជាចំណុចសំខាន់។
ខេមបូណូមីស ៖ ជាចុងក្រោយ តើអ្វីជាអនុសាសន៍របស់លោកចំពោះអ្នកកាសែតចិន ទេសចរ និងអ្នករកស៊ីចិន នៅកម្ពុជា?
សយ សុភាព ៖ ទីមួយ សំខាន់បំផុត គឺត្រូវគោរពច្បាប់ខ្មែរ។ ត្រូវស្គាល់ប្រពៃណីខ្មែរ។ ខ្មែរស្គាល់ជនជាតិចិនហើយ ព្រោះមានចិនជាច្រើនតំណមករស់នៅស្រុកខ្មែរ អ៊ីចឹងខ្មែរអាចស្គាល់បានខ្លះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ចិនសម័យថ្មី ចិនសម័យអ្នកមាន ចំណុចខ្លះ ចិនអត់ទាន់យល់ពីវប្បធម៌ខ្មែរទេ។ អ៊ីចឹងទេ ខ្ញុំសំណូមពរឲ្យអ្នកទេសចរចិន ទីភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ចិន ឬនៅលើយន្តហោះអីហ្នឹង គួរតែផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌ខ្មែរឲ្យបានច្រើន។ ឧទាហរណ៍ វប្បធម៌ខ្មែរគឺចូលចិត្តស្ងប់ស្ងៀម ទន់ភ្លន់ សុភាពរាបសារ អ៊ីចឹងគេគួរតែផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ហ្នឹងឲ្យបានទូលំទូលាយ តាំងពីនៅលើយន្តហោះ ដូចជា ត្រូវមានស្ពតបង្ហាញពីវប្បធម៌របស់ខ្មែរ។ ដូច្នេះ ពេលចិនមកដល់ស្រុកខ្មែរ គេនឹងអាចសម្របសម្រួលខ្លះ។ ចំណុចសំខាន់ គឺសូមឲ្យភាគីខាងចិនហ្នឹង ដឹងកិច្ចការទាំងអស់ហ្នឹង។ ដូច្នេះ ខាងចិនគួរតែដើរតួនាទីឲ្យបានច្រើនដើម្បីបំបាត់ភាពអវិជ្ជមាន។ បើខាងចិនហ្វឹកហ្វឺនពីវប្បធម៌ខ្មែរឲ្យបានច្រើនទៅ គឺលទ្ធផលនឹងបានល្អទាំងអស់គ្នា៕
© 2024 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាងដោយ ខេមបូណូមីស។ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ ឬផ្សាយបន្ត សូមទាក់ទងមក អ៊ីម៉េល sothea[at]cambonomist.com ឬទូរស័ព្ទលេខ 089 777 076។
