ក្នុង​​អាស៊ាន តើ​ប្រទេស​ណា​មានតំបន់​​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ច្រើន​ជាង​គេ? កម្ពុជា​មាន​០៣!

ប្រាសាទ​សម្បូរ​ព្រៃគុក តាមប្រវត្តិសាស្ត្រ គេ​ស្គាល់ថាជា​រាជធានី​នៃ​អាណាចក្រ​ចេនឡា ដែលរីកលូត​លាស់​ខ្លាំង​នៅ​ចុង​សតវត្ស​ទី៦ និង​ដើម​សតវត្ស​ទី៧ នៃ​គ្រឹះសករាជ។ 

អតីត​រាជធានី​​មួយ​នេះ គ្រប​ដណ្ដប់​លើ​ផ្ទៃ​ដី​ ២៥​គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ និង​រួមមាន​ប្រាសាទ​បុរាណ​ជា​ច្រើន។ 

គិត​មក​ទល់​នឹង​ឆ្នាំ​២០១៧នេះ កម្ពុជា​មាន​​តំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក (World Heritage Site) ​ចំនួន ៣ ហើយ ដែល​​ទីមួយ គឺ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត ដែល​ត្រូវ​បាន​អង្គការ​ យូណេស្កូ ដាក់​បញ្ចូល​ក្នុង​បញ្ជី​តំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោកដែល​ប្រឈម​នឹង​គ្រោះថ្នាក់ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៩២ និង​បញ្ចូល​ជា​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក ឆ្នាំ​២០០៤ ទីពីរ ប្រាសាទ​ព្រះវិហារ នៅ​លើ​បន្ទាត់​ព្រំដែន​ខ្មែរ​ជាប់​នឹង​ប្រទេស​ថៃ ដែល​បាន​ក្លាយ​ជា​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ នៅ​ឆ្នាំ​២០០៨ និង​ទីបី គឺ​ប្រាសាទ សម្បូរ​ព្រៃ​គុក ខាង​លើ​នេះឯង។

នៅ​ក្នុង​អាស៊ាន តើ​ប្រទេស​ណា​មាន​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ច្រើន​ជាងគេ?

គិត​ក្នុងក្របខ័ណ្ឌ​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន វៀតណាម​​និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី មាន​តំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ច្រើន​ជាងគេ គឺ​មាន​ដល់​ទៅ ០៨ ដូចគ្នា។

តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ទាំង​៨ របស់​វៀតណាម រួមមាន៖ 

1. វិមាន​បុរាណទីក្រុង វ៉េ (Complex of Hué Monuments) 
2. ឆក​សមុទ្រ​ ហាឡុង (Ha Long Bay) 
3. ទីក្រុង​បុរាណ ហូយអាន (Hoi An Ancient Town) 
4. My Son Sanctuary
5. ឧទ្យានជាតិ Phong Nha-Ke Bang 
6. កំផែង​ស្ដេច​ ថាងឡុង ក្នុង​ទីក្រុង​ហាណូយ 
7. កំផែង​ស្ដេច​ ហូ និង 
8. តំបន់​ទេសភាព Trang An។
   

ឥណ្ឌូនេស៊ី​ មានចំនួន​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក ០៨ ស្មើ​គ្នា​នឹង​ប្រទេស​វៀតណាម​ដែរ។ តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ទាំង​០៨ នោះ រួមមាន៖ 

1. តំបន់​ប្រាសាទ Borobudur Temple Compounds
2. ឧទ្យានជាតិ Komodo National Park
3. តំបន់​ប្រាសាទ Prambanan Temple Compounds
4. ឧទ្យានជាតិ Ujung Kulon National Park
5. តំបន់​មនុស្ស​ជំនាន់ដើម Sangiran Early Man Site
6. ឧទ្យានជាតិ Lorentz National Park
7. ព្រៃ​ត្រូពិក​ស៊ូម៉ាត្រា Tropical Rainforest Heritage of Sumatra
8. ទេសភាព​វប្បធម៌​ខេត្ត​បាលី Cultural Landscape of Bali Province: the Subak System as a Manifestation of the Tri Hita Karana Philosophy។

បន្ទាប់ពី​វៀតណាម និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី ដែល​ឈរ​នៅ​លេខ​១ ស្ទួនគ្នា គឺ​ប្រទេស​ហ្វ៊ីលីពីន ដែល​ឈរ​នៅ​លេខ​២ នៃ​ប្រទេស​ដែល​មានតំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ច្រើន​ជាង​គេ នៅ​ក្នុង​អាស៊ាន។

ហ្វ៊ីលីពីន មាន​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ចំនួន ០៦ ដូច​ខាង​ក្រោម៖ 

1. តំបន់ព្រះវិហារ​កាតូលិក​ហ្វ៊ីលីពីន Baroque Churches of the Philippines
2. ឧទ្យានធម្មជាតិ Tubbataha Reefs Natural Park
3. តំបន់​ទេសភាព​វាលស្រែ Rice Terraces of the Philippine Cordilleras
4. ទីក្រុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ វីហ្គែន Historic City of Vigan
5. ឧទ្យានជាតិ​ទន្លេ Puerto-Princesa Subterranean River National Park
6. ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ​ជួរ​ភ្នំ Mount Hamiguitan Range Wildlife Sanctuary។

ឈរ​នៅ​លំដាប់​លេខ​៣ គឺ​ប្រទេស​ថៃ ដែលមាន​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ចំនួន ០៥ ៖ 

1. ទីក្រុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ អាយុធ្យា Historic City of Ayutthaya
2. ទីក្រុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​សុខោទ័យ Historic Town of Sukhothai and Associated Historic Towns
3. ដែន​ជម្រក​សត្វ​ព្រៃ Thungyai-Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuaries
4. តំបន់​បុរាណវិទ្យា Ban Chiang Archaeological Site
5. តំបន់​ព្រៃ Dong Phayayen-Khao Yai Forest Complex។

នៅ​លេខ​ទី៤ ជា​ប្រទេស​ដែល​មាន​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ច្រើនជាង​គេ​នៅ​ក្នុង​អាស៊ាន គឺ​ប្រទេស​ម៉ាឡេស៊ី ដែល​មាន​តំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ចំនួន ០៤៖

1. ឧទ្យានជាតិ​ Gunung Mulu National Park
2. ឧទ្យាន Kinabalu Park
3. ទីក្រុង​បុរាណនៃ​ជ្រោយ​ម៉ាឡាកា Melaka and George Town, Historic Cities of the Straits of Malacca
4. បេតិកភណ្ឌ​បុរាណវិទ្យា Archaeological Heritage of the Lenggong Valley។

ជា​ប្រទេស​នៅ​លេខ​ទី៥ ដែលមាន​តំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ច្រើន​ជាងគេ ក្នុង​អាស៊ាន គឺ​កម្ពុជា​ ដែល​មាន​ចំនួន ៣ ដូចបាន​រៀបរាប់​ខាងលើ។

លេខ​៦ គឺ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាធិបតេយ្យ​ប្រជាមានិត​ឡាវ ដែលមាន​តំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ចំនួន ០២​ គឺ​ទីក្រុង​លួងប្រាបាង និង​វត្ត​ភូ ដែលស្ថិត​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ទេសភាព​វប្បធម៌​ចំប៉ាសាក់។ 

លេខ៧ ស្ទួនគ្នា គឺ​សហភាព​មីយ៉ាន់ម៉ា និង​ប្រទេសសិង្ហ​បុរី ដែល​មាន​តំបន់​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ម្នាក់ ០១ គឺ​មីយ៉ាន់ម៉ា មាន​តំបន់​ក្រុង​បុរាណ ពីយុ (Pyu Ancient Cities) និង​សិង្ហ​បុរី មាន​សួន​រុក្ខជាតិ​សិង្ហ​បុរី (Singapore Botanic Gardens)។

ដោយឡែក​ចុង​ក្រោយ​គេ ប្រទេស​ប្រ៊ុយណេ គឺ​មិន​ទាន់​មាន​តំបន់​​បេតិកភណ្ឌ​ពិភព​លោក​ នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​របស់​អង្គការ យូណេស្កូ នៅ​ឡើយ​ទេ៕