កិច្ចប្រជុំដែល ដឹកនាំដោយប្រធានប្តូរវេនអាស៊ានគឺប្រទេសប្រ៊ុយណេ និងមានកំពូលមេដឹកនាំប្រទេសចំនួន ៧រូបចូលរួម លើកលែងតែប្រទេសថៃ ហ្វីលីពីន និងឡាវ បានចាត់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសមកចូលរួមជំនួសវិញ។
ក្រោយការពិភាក្សាគ្នាអស់ពេលជាច្រើនម៉ោង តើអាស៊ានរកបានដំណោះស្រាយ និងវិធានការណ៍អ្វីខ្លះសម្រាប់វិបត្តិនៅភូមា?
មេដឹកនាំយោធាភូមា យល់ព្រមអនុញ្ញាតឲ្យប្រតិភូអាស៊ានមួយរូបធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចទៅភូមា ព្រមទាំងអនុញ្ញាតឲ្យអាស៊ានផ្តល់ជាជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ពលរដ្ឋភូមាផងដែរ
លោក លី ស៊ានឡុង នាយករដ្ឋមន្ត្រីសិង្ហបុរី បានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Straits Times ឲ្យថា មេដឹកនាំយោធាភូមា លោក ម៉ីន អ៊ុងឡាំង បាននិយាយប្រាប់ទៅកាន់កិច្ចប្រជុំទាំងមូលថា លោកមិនបានជំទាស់នឹងអាស៊ាន ដែលចង់ដើរតួនាទីក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិ ឬការធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ច និងជាជំនួយមនុស្សធម៌របស់គណៈប្រតិភូអាស៊ាននោះទេ ហើយលោកបន្តថា លោកក៏នឹងចូលរួមជាមួយអាស៊ានបន្តទៀតដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិនេះផងដែរ។
មេដឹកនាំយោធាភូមារូបនេះ គូសបញ្ជាក់ទៀតថា៖«វាជាការលំបាកក្នុងការពិភាក្សាដើម្បីឈានទៅដោះស្រាយវិបត្តិនយោបាយមួយ ប៉ុន្តែយ៉ាងហោចណាស់វាជាជំហានល្អមួយឆ្ពោះទៅរកដំណោះស្រាយសមស្របនៅពេលអនាគត»។
នៅចុងក្រោយ លោក ម៉ីន អ៊ុងឡាំងលើកឡើងថា លោករំពឹងនឹងឃើញដំណើរទស្សនកិច្ចពីប្រតិភូអាស៊ាន និងជំនួយមនុស្សធម៌ក្នុងពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។អត្ថបទគួរអាន
ឥណ្ឌូនេស៊ីស្នើបង្កើតប្រសិតពិសេសអាស៊ាន ដើម្បីរួមចំណែកដោះស្រាយវិបត្តិជាមួយគ្រប់ភាគី
ក្នុងនាមជាអ្នកបើកទ្វារផ្ទះទទួលរៀបចំកិច្ចប្រជុំ ឥណ្ឌូនេស៊ីដែលមានលោក ចូកូ វីដូដូ ជាប្រធានាធិបតី បានស្នើឲ្យបង្កើតប្រេសិតពិសេសអាស៊ានម្នាក់ ក្នុងការចូលរួមចំណែកឲ្យបានច្រើន ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិជាមួយគ្រប់ភាគី។
លោក ចូកូវី ដូដូ ក៏បានទទូច ឲ្យមេដឹកនាំភូមាបើកផ្លូវឲ្យជំនួយមនុស្សធម៌មកពីគ្រប់ភាគីមិនថា ជំនួយពីអាស៊ាន ឬលោកខាងលិចនោះទេ ឲ្យបានទៅដល់ដៃពលរដ្ឋភូមាដែលកំពុងរងគ្រោះ។ ជាពិសេស លោកបានទាមទាឲ្យដោះលែង នូវអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ ដែលរបបសឹកបានចាប់ឃុំខ្លួន រាប់ពីពេលមានរដ្ឋប្រហារកើតឡើងនៅដើមខែកុម្ភៈ។
អាស៊ានអំពាវនាវឲ្យបញ្ឈប់អំពើហិង្សានៅភូមាជាបន្ទាន់ និងស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ
លោក ម៊ូយីឌីន យ៉ាសីន នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី បូករួមនឹងថ្នាកដឹកនាំអាស៊ានដទៃទៀត បានស្នើឲ្យបញ្ចប់អំពើហិង្សាគ្រប់ទម្រង់នៅភូមា បូករួមនឹងការស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលបានបាត់បង់ចាប់តាំងពីមានរដ្ឋប្រហារមក។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយដោយ Reuters។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ មេដឹកនាំទាំងអស់បានឈានដល់ការឯកភាពគ្នាជាឯកច្ឆ័ន្ទរួចហើយ លើបញ្ហាវិបត្តិនៅប្រទេសភូមា ហើយដែលនឹងត្រូវប្រកាសដោយប្រទេសប្រ៊ុយណេ ដែលជាប្រធានប្តូរវេនអាស៊ាន តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម។
ជាក់ស្តែង បើយោងតាមសេចក្ដីថ្លែងការរួមជាផ្លូវការ ក្រោយកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ប្រទេសទាំងអស់បានយល់ស្របរួមគ្នាជាឯកច្ឆ័ន្ទលើដំណោះស្រាយ៥ចំណុចដូចខាងក្រោម៖
១. ភាគីជម្លោះត្រូវរក្សាភាពអត់ធ្មត់បំផុត និងត្រូវបញ្ឈប់អំពើហឹង្សានៅក្នុងប្រទេសភូមាជាបន្ទាន់
២. ភាគីជម្លោះដែលពាក់ព័ន្ធត្រូវធ្វើការសន្ទនាគ្នា រកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធី ដោយឈរលើផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជន
៣. ប្រេសិតពិសេសរបស់អាស៊ាននឹងដើរតួនាទី ជួយសម្រួលដល់ការសម្រុះសម្រួលគ្នា និងដំណើរការសន្ទនា ដោយមានការគាំទ្រពីអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន
៤. អាស៊ានត្រូវផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ទៅឲ្យភូមាតាមរយៈមជ្ឈមណ្ឌលសម្របសម្រួលអាស៊ានដើម្បីជំនួយមនុស្សធម៌និងគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ហៅកាត់ថា AHA Centre
៥. ប្រេសិតពិសេសនិងគណៈប្រតិភូអាស៊ាននឹងធ្វើទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសភូមាដើម្បីជួបជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់
សូមបញ្ជាក់ថា អង្គការសហប្រជាជាតិបានព្រមានពីអសន្ដិសុខស្បៀងអាហារ ដែលកំពុងតែកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសភូមា ចាប់តាំងពីមានរដ្ឋប្រហារយោធានៅដើមខែកុម្ភៈឆ្នាំនេះ បូករួមនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង ដែលនឹងរុញច្រានឲ្យពលរដ្ឋភូមារាប់លាននាក់ធ្លាក់ចូលក្នុងភាពអត់ឃ្លានក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែខាងមុខនេះ។
គួររំឭកថា ប្រទេសភូមាបានស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពវឹកវរចាប់តាំងពីពួកយោធាបានបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ចេញពីអំណាចតាមរយៈការធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយយោធា។ យោងតាមក្រុមអ្នកឃ្លាំមើលក្នុងតំបន់បានឲ្យដឹងថា មានជនស៊ីវិលយ៉ាងហោចជិត ៧៥០ នាក់ ត្រូវបានកងទ័ពភូមាសម្លាប់ ហើយមនុស្សជាង ៣.១០០ នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានចាប់ខ្លួន៕
ចុច Like Facebook Page របស់ខេមបូណូមីសនិងចូលរួមក្នុង Telegram ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗលឿនរហ័សមុនគេ: https://t.me/cambonomist
© 2024 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាងដោយ ខេមបូណូមីស។ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ ឬផ្សាយបន្ត សូមទាក់ទងមក អ៊ីម៉េល sothea[at]cambonomist.com ឬទូរស័ព្ទលេខ 089 777 076។
