ទីក្រុងម៉ូស្គូបានត្រឹមបញ្ជូនមន្ត្រីការទូតឱ្យចូលរួមប៉ុណ្ណោះ ជាជាងការចូលរួមដោយផ្ទាល់របស់ប្រធានាធិបតីពូទីន។
ន្ទឹមនេះ មេដឹកនាំផ្សេងៗបានឈ្លៀតឱកាសពង្រឹងឥទ្ធិពល និងពង្រីកការកសាងភាពជាដៃគូ ជាមួយបណ្ដាប្រទេសក្នុងតំបន់ដែលកំពុងតែលេចធ្លោមួយនេះ។
នៅខែវិច្ឆិកានេះ ជាពេលវេលាដ៏មមាញឹកសម្រាប់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលសំខាន់ៗបន្ដកន្ទុយគ្នា រួមមានដូចជាកិច្ចប្រជុំកំពូលសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ាន នៅរាជធានី ភ្នំពេញ ដែលបានធ្វើឡើងពីថ្ងៃទី៨ដល់ថ្ងៃទី១៣ខែវិច្ឆិកា បន្ទាប់មកទៀត កិច្ចប្រជុំកំពូលក្រុមប្រទេសG20 នៅកោះបាលី និងចុងក្រោយ គឺវេទិកាសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃដែលទើបបានបញ្ចប់កាលពីថ្ងៃសៅរ៍សប្តាហ៍មុន។
តាមរយៈកិច្ចប្រជុំកំពូលទាំង៣ ដែលបានធ្វើឡើងនេះ យើងមើលឃើញថា មានរឿងរ៉ាវ ៥ចំណុចសំខាន់ៗ ដែលមានប្រទេសខ្លះទទួលបានផលចំណេញអំពីកិច្ចប្រជុំទាំងនេះ និងអ្នកខ្លះក៏ខាតបង់ផងដែរ។ តើរឿងរ៉ាវសំខាន់ៗទាំង៥ចំណុចនោះ មានអ្វីខ្លះ?
ចំណុចសំខាន់ទី១, កិច្ចប្រជុំទាំងនេះ អាចជួយបញ្ចៀសភាពតានតឹង
មានការបារម្ភនៅមុនកិច្ចប្រជុំ, បារម្ភនៅត្រង់ថា គេមិនអាចមានសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនៅក្រោយកិច្ចប្រជុំ ដោយសារតែការខ្វែងគំនិតគ្នា ពិសេសការខ្វែងគំនិតថា នឹងមានម្ខាងដែលមានទំនោរទៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងម្ខាងទៅចិន នៅលើសំណុំរឿងជាច្រើនរាប់ចាប់ពីវិស័យបច្ចេកវិទ្យា រហូតដល់សំណុំរឿងតៃវ៉ាន់ ការមិនយល់ស្របគំនិតគ្នាអំពីសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ដែលជាបញ្ហារសើបជាងគេរាល់កិច្ចប្រជុំនានា នៅពេញមួយឆ្នាំ២០២២នេះ។
ផ្ទុយពីការគិតទុកទាំងនេះ ប្រទេសដែលមកចូលរួមប្រជុំ បានដាក់ចុះភាពមិនយល់ស្របគ្នារបស់ពួកគេមួយឡែក ឬយ៉ាងហោចណាស់អាចប្រើវោហាសាស្ត្រសម្តែងក្តីបារម្ភរបស់គេ ហើយនៅចុងក្រោយក៏យល់ព្រម លើសេចក្តីប្រកាសរួមដែល សំដៅលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងសមាហរណកម្ម។
ជាក់ស្តែង សេចក្តីប្រកាសរួមរបស់មេដឹកនាំ APEC បានជំរុញឱ្យបណ្តាខឿនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលជាសមាជិក ធ្វើការឆ្ពោះទៅរកកិច្ចការតំបន់ប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ និងទូលំទូលាយ ដោយបានទាញចំណាប់អារម្មណ៍លើបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម ស្តង់ដារការងារ សិទ្ធិមនុស្ស កម្មសិទ្ធិបញ្ញា ច្បាប់ស្តីពីសហគ្រាសរដ្ឋ និងលើសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ជាដើម។
ជាការពិតណាស់ វាមិនអាចជឿសរួចពីការខ្វែងគំនិត ឬប្រទាំងប្រទើសគ្នាខ្លះទេ ដោយហេតុថាប្រទេសមហាអំណាចទាំងពីរគឺចិន និងអាមេរិក តែងទស្សនៈខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងអំពីរបៀបដើម្បីបន្តសម្រេចគោលដៅសេដ្ឋកិច្ចដែលបានរៀបរាប់ខាងលើ។
ចំណុចសំខាន់ទី២, រុស្ស៊ីជាអ្នកចាញ់?
តាមរយៈជំនួបកំពូលទាំងបី រុស្ស៊ីបានក្លាយជាអ្នកចាញ់យ៉ាងច្បាស់។ ជាក់ស្តែង G-20 និង APEC បានអនុម័តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ដែលមានសំណេរស្រដៀងគ្នា ថ្កោលទោសការឈ្លានពានរបស់ទីក្រុងមូស្គូមកលើអ៊ុយក្រែន ទោះបីជាកន្លែងខ្លះហាក់រៀបរាប់បែបប្រយោលក៏ដោយ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ទាំងពីរបាននិយាយថា «សមាជិកភាគច្រើនបានថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងចំពោះសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន» ហើយកត់សម្គាល់ទៀតថា «មានទស្សនៈផ្សេងទៀត និងការវាយតម្លៃផ្សេងៗគ្នាអំពីស្ថានភាព និងការដាក់ទណ្ឌកម្មផងដែរ»។
អ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយនៅសកលវិទ្យាល័យប្រទេសជប៉ុនមួយរូប និយាយថា រុស្ស៊ីគឺជាអ្នកចាញ់ ក្រោយជំនួបធំៗបិទបញ្ចប់ទៅ។ ចាញ់ក៏ដោយសារតែប្រទេសស្ទើរតែទាំងអស់ បាននាំគ្នាចេញសេចក្តីថ្លែងការរួមថ្កោលទោស មិនពេញចិត្តនិងរុស្ស៊ី។ ទោះបីសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ មិនសូវជាដាក់ការស្តីបន្ទោសខ្លាំងក៏ដោយ ប៉ុន្តែដែលអាចចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបាន គឺជារឿងសំខាន់។
គួរជម្រាបថា ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី លោក វ្ល៉ាឌីមៀ ពូទីន មិនបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលណាមួយនោះទេ។ ជំនួសមកវិញ គាត់បានបញ្ជូនរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស Sergey Lavrov មកចូលរួម។
អត្ថបទគួរអាន
ចំណុចសំខាន់ទី៣, ឥណ្ឌាជាអ្នកនៅពីក្រោយការរួបរួមគ្នាឱ្យចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម
ការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមដោយជោគជ័យមួយផ្នែក គឺបានមកពីលទ្ធផលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនៅពីក្រោយដោយប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីដែលជាប្រធាន G20 សម្រាប់ឆ្នាំ២០២២ និងឥណ្ឌាដែលនឹងធ្វើជាប្រធាននៅឆ្នាំក្រោយ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌាលោក Narendra Modi បានជំរុញឱ្យសមាជិក G-20 ស្វែងរកចំណុចរួម ដោយព្រមានថា ការបែងចែកក្រុមគ្នា អាចធ្វើឱ្យគេធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភាពមិនដំណើរការ មិនអាចធ្វើអ្វីបានដូចក្នុងក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។
បើតាម អ្នកនាំពាក្យសេតវិមានអាមេរិកលោកស្រី ខារីន ហ្សង់ព្យែរ(Karine Jean-Pierre) បាននិយាយកាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុនថា ប្រទេសឥណ្ឌាបានដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការចរចារលើសេចក្តីប្រកាសរួមនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលG20។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី Modi បានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថាសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ គេមិនត្រូវឱ្យមានសង្រ្គាមឡើយ។
ចំណុចសំខាន់ទី៤, វឌ្ឍនភាពតិចតួចនៅមីយ៉ាន់ម៉ា
វិបត្តិនយោបាយដែលអូសបន្លាយក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាអាទិភាពក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ក៏ប៉ុន្តែសំណុំរឿងនេះហាក់ទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់តិចជាងរឿងសង្រ្គាមនៅអ៊ុយក្រែន និយាយជារួម ទោះបីជារបបយោធានៅតែបន្តការធ្វើទុក្ខបុកម្និញលើជនស៊ីវិលក៏ដោយ។ នេះទំនងដោយសារបញ្ហានៅមីយ៉ាន់ម៉ាជាបញ្ហាតំបន់ ខណៈសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនជាបញ្ហាសកល ហើយជះផលមិនល្អដល់អ្នកគ្រប់គ្នា ពិសេសវិស័យសេដ្ឋកិច្ច។
ទោះយ៉ាងណា ក្រោយកិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ កាលពីថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ទី១៧វិច្ឆិកាសប្តាហ៍មុន អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ាបានប្រកាសដោះលែងអតីតអ្នកការទូតអង់គ្លេស អ្នកកាសែតជប៉ុន និងសេដ្ឋវិទូអូស្ត្រាលីម្នាក់ ជាមួយនឹងការលើកលែងទោសរួមគ្នា ជាមួយនឹងអ្នកទោសនយោបាយប្រហែលជិត ៦.០០០នាក់។ ។
ប្រេសិតពិសេសនៃប្រធានអាស៊ាន ឯកឧត្តមប្រាក់ សុខុន បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយបានស្វាគមន៍ការដោះលែងអ្នកទោសទ្រង់ទ្រាយធំនាពេលថ្មីៗនេះ និងបានចាត់ទុកការដោះលែងនេះថាជាកាយវិកាដ៏ត្រឹមត្រូវ ដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់ចាប់ផ្ដើមដំណើរការសន្ទនា ក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅ មីយ៉ាន់ម៉ា។
ចំណុចសំខាន់ទី៥, កិច្ចប្រជុំទាំង៣ផ្តល់ឱកាសឱ្យមានជំនួបការទូតទល់មុខគ្នា
មែនទែនទៅ កិច្ចប្រជុំកំពូលទាំងនេះមិនមែនគ្រាន់តែដើម្បីចេញសេចក្តីប្រកាស ឬសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមប៉ុណ្ណោះទេ។ មុខងារសំខាន់មួយទៀត គឺផ្តល់ឱកាសសម្រាប់មេដឹកនាំ និងអ្នកការទូតដើម្បីបង្កើតទំនាក់ទំនងផ្ទាល់ខ្លួនជាមួយសមភាគីរបស់ពួកគេដែលមកពីប្រទេសផ្សេងទៀត តាមរយៈកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគី និងក្រៅផ្លូវការ ដោយអង្គុយទល់មុខគ្នាតែម្តង។ ការជួបគ្នាដោយផ្ទាល់ ងាយស្រួលបង្កើនទំនាក់ទំនង ជាងការជួបប្រជុំដោយប្រព័ន្ធអនឡាញ។
សូមជម្រាបថាក្នុងចំណោមកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគី និងក្រៅផ្លូវការទាំងអស់ ជំនួបរវាងប្រធានាធិបតី Joe Biden ជាមួយប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីងក្រៅកិច្ចប្រជុំ G20 ជាកិច្ចប្រជុំលេចធ្លោជាងគេ ពោលគឺជាជំនួបផ្ទាល់លើកដំបូងចាប់តាំងពីលោក Biden ឡើងជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក៕
